تأثیر توام و مقایسهای مصرف ویتامین d۳ و امپرازول بر جلوگیری از پیشرفت استئوپروز یائسگی در رتهای ماده

وقوع یائسگی و کاهش هورمونهای استروئیدی موجب بروز استئوپروز می گردد. درمان استئوپروز با هورمونهای استروئیدی مثل استروژن در زنان یائسه منجر به عوارض جانبی مانند سرطان پستان و سیستم تناسلی شده است. از آنجاییکه فعالیت استئوکلاستها جهت برداشت استخوان نیازمند ترشح یونهای h+ و اسیدی نمودن محیط برای جذب استخوان است. امروزه کاربرد مهارکننده های پمپ پروتون برای مهار فعالیت استئوکلاستها تحت بررسی است. از طرف دیگر مطالعات اخیر نشان می دهد که این مهارکننده ها با کاهش جذب کلسیم در روده، می توانند خطر بروز شکستگی استخوانها را افزایش دهند. با توجه به شواهد مذکور، فیزیولوژی استئوکلاستها و نحوه اثر ویتامین d بر جذب کلسیم روده، در این پژوهش تأثیر توأم مصرف ویتامین d3 و امپرازول بررسی می گردد. مواد و روش ها: 64 رت ماده از نژاد اسپراگ با وزن تقریبی 160 تا 180 گرم انتخاب و به هشت گروه هشت تایی تقسیم شدند یک هفته بعد از عمل اورکتومی درمان گروههای سوم تا هشتم شروع و بمدت 12 هفته ادامه داشت. هنگام نمونه گیری از رتها ابتدا تحت بیهوشی خونگیری و سرم تهیه شد و سپس مهره های کمری و استخوانهای فیمر و تیبیای سمت راست رتها جدا و در محلول ثبوتی قرار گرفت. میزان آلکالین فسفاتاز و کلسیم سرم اندازه گیری شد. میزان مقاومت تنه استخوانهای فیمر در برابر شکستگی اندازه گیری گردید. از تنه مهره های l3 و انتهای استخوانهای تیبیا اسلاید بافتی تهیه گردید و تراکم حجمی تیغه های استخوانی تنه مهره های l3 نمونه ها با روش استریولوژیک اندازه گرفته شد. تعداد استئوکلاستها در اسلایدهای تیبیا بصورت تصادفی اندازه گیری شد و با استفاده از اصل ارشمیدوس چگالی مهره های l4 تعیین گردید.میانگین داده ها با نرم افراز spss12 بررسی و مقایسه شدند. برای مقایسه میانگین آلکالین فسفاتاز، کلسیم سرم، چگالی مهره های l4 و میزان مقاومت تنه استخوانهای فیمر در برابر شکستگی از آنالیز واریانس و تست گیمزهاول و برای مقایسه میانگین تراکم حجمی تیغه های استخوانی و تعداد استئوکلاستها از آزمون من ویتنی با 0.05 < p استفاده شد. یافته ها: اورکتومی بعد از 12 هفته باعث بروز استئوپروز شدید در رتهای یائسه گروه دوم و هفتم گردید.گروههای اول (نرمال) ، سوم، چهارم، ششم و هشتم هیچگونه پوکی استخوانی را نشان ندادند و رتهای گروه پنجم بمیزان کمی دچار استئوپروز گردیدند. بحث و نتیجه گیری: مصرف ویتامین d و تا انداز ه زیادی dmso از بروز و پیشرفت استئوپروز جلوگیری می کند. مصرف امپرازول نمی تواند از بروز استئوپروز جلوگیری نماید ولی در صورتیکه با دوز مناسبی از ویتامین d همراه گردد از بروز و پیشرفت استئوپروز جلوگیری می کند.